Ενόψει των όποιων μελλοντικών εξελίξεων, ο εκσυγχρονισμός είναι αναγκαίος. Και, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε πως η ανάπτυξη της Ιδιωτικής Ασφάλισης και ειδικότερα της Ασφάλισης Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης, είναι στοιχείο εκσυγχρονισμού.
Όταν το 1992, ξεκινούσα την καριέρα μου στον κλάδο των Ασφαλίσεων με μια διεθνή Ασφαλιστική Εταιρεία, στο πλαίσιο της εκπαίδευσής μου στη Γαλλία, θυμάμαι μου μιλούσαν για την Ασφάλιση Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης. Μου την εμφάνιζαν δε ως ένα ώριμο ασφαλιστικό προϊόν χώρες - μέλη της Ευρώπης (τότε ΕΟΚ), το οποίο θα προωθείτο και στις νέες χώρες όπως η Ελλάδα. Ωστόσο, στη συνέχεια, η εξέλιξη ήταν διαφορετική. Η επί σειρά ετών προσπάθεια για την προώθηση της ασφάλισης αυτής και η όλη εμπειρία γύρω από σχετικά θέματα με οδήγησαν στο συμπέρασμα πως δεν είναι τυχαία η υστέρηση του θεσμού της Ιδιωτικής Ασφάλισης στη χώρα μας. Χρειάζεται ενημέρωση ...
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω κρίνω απαραίτητο να αναφερθώ στο εξειδικευμένο θέμα της Ασφάλισης Επαγγελματικής Ευθύνης, ξεκινώντας από τα βασικά, γιατί από τη μέχρι τώρα εμπειρία φαίνεται πως η αγορά δεν τη γνωρίζει με επάρκεια ...
Αφορμή για το παρόν κείμενο υπήρξε κάποιο άρθρο στον ηλεκτρονικό τύπο (http://goo.gl/7DF4EJ) το οποίο αναφέρεται στον τρόπο που οι τράπεζες ασφαλίζουν τα ακίνητα των οποίων την κατασκευή ή αγορά δανειοδοτούν, σε αντιδιαστολή με το ρόλο του ανεξάρτητου επαγγελματία Ασφαλιστή. μπορούμε να πούμε πως ο τελευταίος, εκ προοιμίου παρέχει πιο πλήρεις ασφαλιστικές υπηρεσίες από τον υπάλληλο της τράπεζας ο οποίος "πουλάει, εκ του ασφαλούς" και ασφάλειες. Ωστόσο, θα πρέπει να έχουμε κατά νου πως η ουσία όταν μιλάμε για Ασφάλιση, εντοπίζεται στην αξιοπιστία των παρεχόμενων υπηρεσιών σε συνδιασμό με τη θεμελιώδη αρχή την "Προστασία Καταναλωτή" που προβλέπει το εγχώριο δίκαιο το οποίο ειναι πλήρως εναρμονισμένο με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Είναι γεγονός πως στο πλαίσιο της πρωτόγνωρης οικονομικής κρίσης που η χώρα βιώνει, το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών, των επαγγελματιών και των επιχειρήσεων συρρικνώνεται. Δεν υπάρχει ρευστότητα, δεν υπάρχει ανάπτυξη, δεν διαφαίνονται προοπτικές ... Ωστόσο, κάτι πρέπει να γίνει, και κάποια στιγμή θα γίνει, γιατί η ζωή συνεχίζεται.
Σε ότι αφορά την Ιδιωτική Ασφάλιση, κρίνοντας αντικειμενικά τα πράγματα και τις εξελίξεις, μπορεί κάλλιστα να λεχθεί πως υπάρχουν βάσιμες ελπίδες να αναπτυχθεί αν η ασφαλιστική αγορά έχει το σθένος να ξεπεράσει το φόβο και το κόστος του αναγκαίου εκσυγχρονισμού.
Ενδεχόμενη μείωση της καταναλωτικής δαπάνης δεν σημαίνει απαραίτητα και αντίστοιχη μείωση της δαπάνης για την ιδιωτική ασφάλιση. Κάποια πτωτική εξέλιξη στην παραγωγή ασφαλίστρων από τον Κλάδο Αυτοκινήτων λόγω ανταγωνισμού και λόγω συγκυριακής διαφοροποίησης του όγκου των ασφαλιζόμενων αυτοκινήτων (απόσυρση ή κατάθεση πινακίδων ή ακόμη μείωση των ανασφάλιστων αυτοκινήτων), δεν σημαίνει απαραίτητα κρίση στην ιδιωτική ασφάλιση που ατυχώς δείχνει να έχει μέγιστη εξάρτηση από τον υποχρεωτικό Κλάδο Ασφάλισης Αστικής Ευθύνης Αυτοκινήτων!
Αφορμή για το παρόν άρθρο είναι δημοσίευμα στην ηλεκτρονική εφημερίδα NEXTDEAL με τίτλο: "Απόφαση του Αρείου Πάγου: Γιατρός θα καταβάλλει 584,400 ευρώ για το θάνατο 32χρονης εγκύου". Το αξιοσημείωτο γύρω από το θέμα στο οποίο αναφέρεται το δημοσίευμα, δεν είναι μόνο το λυπηρό ανθρώπινο δράμα και το ποσό της αποζημίωσης, στο βαθμό που θα καταβληθεί τελικά ή όχι από το ίδιο το γιατρό (αν έχει τη δυνατότητα) ή από κάποια ασφαλιστική εταιρεία αν ήταν σωστά ασφαλισμένος για την επαγγελματική ευθύνη του. Το αξιοσημείωτο και λύπηρό συνάμα είναι η όλη ψυχοφθόρος και ευρωβόρος διαδικασία που ακολουθήθηκε από το 2001 που συνέβηκε το κακό μέχρι την τελεσίδικη απόφαση του Αρείου Πάγου, που εκδόθηκε πρόσφατα!
Εκφράζεται η άποψη πως η ασφαλιστική κάλυψη της “ιατρικής αστικής ευθύνης” (Medical Malpractice) δεν αντιμετωπίζεται ορθολογικά στη χώρα μας, όπως σε όλες τις πολιτισμένες χώρες.
Η Ποιότητα και η Ασφάλεια των κατασκευών είναι κάτι το αυτονόητο σε μια ευνομούμενη κοινωνία. Συνήθως, στην πράξη, ρητά αναφέρεται ως συμβατική απαίτηση ή απλά προκύπτει ως εκ του νόμου υποχρέωση. Ωστόσο, το αυτονόητο στη χώρα μας έχει αποδειχθεί πως δεν είναι και προφανές. Προς τούτο, είναι απαραίτητο να υπάρξει εκσυγχρονισμός του συστήματος παραγωγής έργων και να γίνουν μεταρρυθμίσεις ώστε να μπορέσουμε να δούμε λίγο καλύτερα το μέλλον αυτής της χώρας, πέρα από την οικονομική κρίση και τα όποια μνημόνια.
Χρειάζεται ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο με διαφάνεια αξιοπιστίας, που είναι βασικό στοιχείο για την κάθε εγχώρια ή ξένη επένδυση στον κλάδο των κατασκευών. Είμαστε σε ένα στάδιο όπου ενόψει της μελλοντικής ανάκαμψης και ανάπτυξης της οικονομίας, πολλοί ξένοι επενδυτές ενδιαφέρονται για επενδυτικές ευκαιρίες στη χώρα μας.
(*) Το κείμενο αποτελεί μέρος της Εισήγησης του κ. Γιώργου Κουτίνα στο «1ο Πανελλήνιο Forum για το Δικηγορικό Επάγγελμα», στις 7 & 8 Νοεμβρίου 2014, στο Ζάππειο Μέγαρο, Αθήνα, με τίτλο: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ & ΑΣΦΑΛΙΣΗ.
Για πολλούς και διάφορους λόγους, ,πολιτικούς, οικονομικούς ή/και κοινωνικούς, ο θεσμός της ιδιωτικής ασφάλισης δεν ευδοκίμησε στη χώρα μας, με αποτέλεσμα να παραμένει η Ελλάδα ουραγός μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (το ποσοστό παραγόμενων ασφαλίστρων επί του ετήσιου ΑΕΠ παραμένει καθηλωμένο στο 2,3% με πρώτη τη Μεγάλη Βρετανία σε ποσοστό 12,9% και μέσο όρο της ΕΕ γύρω στο 8,5%). Ειδικότερα, η Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης και πολύ περισσότερο ο κλάδος της Επαγγελματικής Ευθύνης, παραμένει πρακτικά άγνωστος, γεγονός το οποίο οφείλεται στην άγνοια / έλλειψη ενημέρωσης στα θέματα Αστικής Ευθύνης τόσο από την πλευρά των Καταναλωτών (Φυσικά Πρόσωπα ή Επιχειρήσεις) όσο και από αυτή των παραγωγικών φορέων ή των φορέων παροχής υπηρεσιών.
(*) Το κείμενο αποτελεί μέρος της Εισήγησης του κ. Γιώργου Κουτίνα στο «1ο Πανελλήνιο Forum για το Δικηγορικό Επάγγελμα», στις 7 & 8 Νοεμβρίου 2014, στο Ζάππειο Μέγαρο, Αθήνα, με τίτλο: ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ & ΑΣΦΑΛΙΣΗ.
Στην ενότητα «Επαγγελματική Ευθύνη Δικηγόρου» του Forum, το οποίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία, ο κ. Γιώργος Κουτίνας ανέπτυξε διεξοδικά το όλο θέμα και αναφέρθηκε στην ανάγκη εφαρμογής και στη χώρα μας της Ασφάλισης Επαγγελματικής Ευθύνης Δικηγόρου, σύμφωνα με τα ισχύοντα ευρωπαϊκά πρότυπα και αρχές. Μολονότι ο ίδιος δεν είναι νομικός, ζήτησε από το ακροατήριο σχετική επιείκεια στις τυχόν υπερβάσεις, αναφερόμενος σε νομικές έννοιες. Ωστόσο, τα όσα επεσήμανε αφορούν διαπιστώσεις σε σχέση με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, με την ώριμη διεθνή ασφαλιστική εμπειρία και με τις σύγχρονες εξελίξεις πάνω στην Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης. Ασφάλιση, που εφαρμόζεται σε όλες τις προηγμένες χώρες εδώ και αρκετά χρόνια. Ανέφερε χαρακτηριστικά πως η Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης που ενδιαφέρει ευρύτερα τον κλάδο των δικηγόρων, εφαρμόζεται στη διεθνή αγορά τουλάχιστον εδώ και 30 χρόνια αφού το 1992 όταν ο ίδιος ξεκινούσε την καριέρα του στον ασφαλιστικό κλάδο με κάποιο διεθνή ασφαλιστικό όμιλο της Γαλλίας, του παρουσίαζαν το θέμα ως ένα ώριμο ασφαλιστικό προϊόν που είχε δοκιμαστεί με νομολογίες και που η αγορά είχε αποδεχθεί στην πράξη.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014, με τίτλο "Πιο αξιόπιστη η ιδιωτική ασφάλιση", (http://www.enet.gr/?i=news.el.oikonomia&id=454748)
Η Ασφάλιση είναι ένας διεθνοποιημένος και πλήρως απελευθερωμένος μηχανισμός παροχής υπηρεσιών, που δημιουργήθηκε από τον ίδιο τον άνθρωπο για τη διασφάλιση της υγείας του, των περιουσιακών στοιχείων και της επιχειρηματικής δραστηριότητάς του. Ωστόσο, στην Ελλάδα μια τέτοια παραδοχή δεν είναι προφανής. Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα, η Ελλάδα, στο σύνολο ετήσιων παραγωγής ασφαλίστρων επί του ΑΕΠ, βρίσκεται στην τελευταία θέση με ποσοστό 2,3%, με πρώτη τη Μ. Βρετανία με 12,9% και μέσο όρο στην ΕΕ γύρω στο 7,5%. Στη βάση αυτή, είναι προφανές πως μόνο θετικές μπορεί να είναι οι προοπτικές ανάπτυξης της Ιδιωτικής Ασφάλισης. Βασικές αιτίες για το χαμηλό επίπεδο ανάπτυξης της εγχώριας ασφαλιστικής αγοράς:
Δραστηριοποιούμενος, για πάνω από είκοσι χρόνια, στον ασφαλιστικό χώρο και σε συνάφεια με την ευρωπαϊκή ασφαλιστική αγορά (αρχική εμπειρία σε διεθνή Γαλλικό Ασφαλιστικό Όμιλο και επί σειρά ετών συνεργαζόμενος με τους Lloyd’s του Λονδίνου), διαπίστωσα πως σε όλες τις ώριμες αγορές των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κανένας Επαγγελματίας ή Φορέας δεν προσφέρει υπηρεσίες χωρίς ασφαλιστική κάλυψη των όποιων ευθυνών του και καμιά σύγχρονη Επιχείρηση δεν δραστηριοποιείται στο σημερινό διεθνοποιημένο κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον χωρίς ορθολογική ασφάλιση έναντι κινδύνων που μπορούν να απειλήσουν την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητά της. Διαπίστωσα επίσης, όλα αυτά τα χρόνια, πως δυστυχώς λείπει στη χώρα μας αυτό που λέμε «ασφαλιστική συνείδηση», με αποτέλεσμα ο καταξιωμένος θεσμός της Ασφάλισης να παραμένει “στα αζήτητα” ή να εφαρμόζεται ελλιπώς.
Αφορμή για το παρόν άρθρο υπήρξε νομικό δημοσίευμα έγκριτου δικηγόρου με τίτλο «το κύρος και η χρήση της ρήτρας Claims Made Policy» (http://goo.gl/JxrfK4), όπου επιχειρείται νομική προσέγγιση ειδικού θέματος που σχετίζεται με την Ασφάλιση Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης και για το οποίο η ισχύουσα, εδώ και αρκετά χρόνια, διεθνής πρακτική εμπειρία έχει δώσει γόνιμη λύση. Σχετικά, σημειώνεται πως η ουσία του όλου θέματος βασίζεται στο συνδυασμό της ετήσιας ανανέωσης του ασφαλιστηρίου με την ημερομηνία της αναδρομικής κάλυψης του εκάστοτε Ασφαλισμένου.
Διεθνοποιημένος θεσμός η Ιδιωτική Ασφάλιση
Η ελληνική νομοθεσία είναι πλήρης σε ότι αφορά τις βασικές της διατάξεις. Επιπλέον, με τις διάφορες Ευρωπαϊκές Οδηγίες που συνεχώς ενσωματώνονται σε αυτή, εκσυγχρονίζεται στα διάφορα κοινωνικού και οικονομικού περιεχομένου θέματα που αφορούν τους Εργαζόμενους, τους Καταναλωτές, τους Επαγγελματίες, τις Επιχειρήσεις και το Φυσικό Περιβάλλον.