ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΣΤΗΝ e-ΕΠΟΧΗ
Ο Ρόλος & οι Ευθύνες τους
Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική Πύλη Ενημέρωσης B2Green, 16/10/2019.
Αφορμή για το παρόν άρθρο η εξαιρετική ομιλία του Προέδρου του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) κ. Γιώργου Στασινού στον εναρκτήριο κύκλο του Στρατηγικού Συνεδρίου “Athens Investment Forum 2019”, που έγινε την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2019 στην Αθήνα. Εκεί, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ αναφέρθηκε στις ψηφιακές εφαρμογές και στις υπηρεσίες του ΤΕΕ οι οποίες αναμφισβήτητα αποτελούν στοιχείο εκσυγχρονισμού και μεταρρύθμισης και οι οποίες αναβαθμίζουν το θεσμικό ρόλο του ΤΕΕ σε αυτόν του Τεχνικού Συμβούλου της Πολιτείας.
Ωστόσο, οι όποιες ψηφιακές εφαρμογές, οι οποίες αναφέρονται παρακάτω, πρέπει να πλαισιωθούν από κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας που να τεκμηριώνει στην πράξη το κύρος και την υπευθυνότητα του Μηχανικού σύμφωνα με τα ισχύοντα διεθνή πρότυπα.
Σύγχρονες εξελίξεις
- Ηλεκτρονικό σύστημα έκδοσης οικοδομικών αδειών (e–adeies).
- Μητρώο των Ελεγκτών Δόμησης. Ο έλεγχος των φακέλων μελετών δόμησης γίνεται πλέον από έμπειρους Ιδιώτες Μηχανικούς που επιλέγονται με ηλεκτρονική κλήρωση από ένα μητρώο έμπειρων πιστοποιημένων Μηχανικών. Ηλεκτρονικά επίσης υποβάλλονται και τα πορίσματά τους.
- Ηλεκτρονική δήλωση αυθαιρέτων. Καταγράφεται η αυθαίρετη δόμηση και προστατεύεται πιο αποτελεσματικά το περιβάλλον κάτι το οποίο μπορεί να συμβάλει στην ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού.
- Ψηφιακή υποβολή τοπογραφικών στο Κτηματολόγιο. Αντίστοιχα με τις e-adeies, είναι μια σημαντική εξέλιξη εκσυγχρονισμού.
Προοπτικές
Περαιτέρω μεταρρυθμίσεις που προτείνει το ΤΕΕ:
- Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίων. Για να υπάρξει μια αντικειμενική εικόνα για το κτιριακό απόθεμα και την κατάσταση των ακινήτων στη χώρα μας.
- Ηλεκτρονικό Μητρώο Έργων Υποδομής. Θα βοηθήσει στην καταγραφή των έργων υποδομής και στον έλεγχό τους μετά από φυσικές καταστροφές.
- Ενιαίος ψηφιακός χάρτης, συνδεδεμένος με ένα Κεντρικό Σύστημα Ηλεκτρονικής Αδειοδότησης, που συμβάλλει στην υλοποίηση επενδύσεων στη χώρα μας.
Ευθύνες Μηχανικών
Είναι προφανές πως τα παραπάνω θεσμικά μέτρα πρέπει όχι μόνο να υλοποιηθούν αλλά και να εμπεδωθούν στην πράξη. Μόνο έτσι θα αναβαθμιστεί επί της ουσίας, το κύρος του επαγγέλματος του Μηχανικού.
Ο Μηχανικός εκπονεί μελέτες με βάση τις οποίες κατασκευάζονται διάφορα οικοδομικά και τεχνικά έργα υποδομών. Επίσης, προσφέρει υπηρεσίες επίβλεψης / διοίκησης έργων και υπηρεσίες Τεχνικού Συμβούλου σε διάφορες περιπτώσεις που αφορούν κατασκευές, ενέργεια, βιομηχανία, περιβάλλον κλπ. Εν γένει, ασκεί μία επαγγελματική δραστηριότητα με σημαντική “ένταση” ευθύνης. Κάτι που παραμένει αναλλοίωτο είναι η Επαγγελματική Ευθύνη του Μηχανικού απέναντι στον εκάστοτε Εργοδότη – Πελάτη του, σε Τρίτους, στην Πολιτεία, στην Κοινωνία.
Η όποια ευθύνη του Μηχανικού σε θέματα ασφάλειας και λειτουργικότητας έργων, συνεχίζει να τον βαραίνει και μετά την υλοποίηση του εκάστοτε έργου. Όσοι Μηχανικοί βίωσαν κάποιο καταστροφικό σεισμό (Αίγιο 1985, Αθήνα το 1999), μπορούν να φανταστούν την “περιπέτεια” ενός Μηχανικού, όταν στα πλαίσια ενός σεισμού, προκύπτουν υλικές ζημιές ή/και σωματικές βλάβες / θάνατος σε οικοδομικό έργο που κατασκευάστηκε με βάση τη Μελέτη ή/και Επίβλεψή του. Κάτι ανάλογο μπορεί κάλλιστα να συμβεί και με αυθαίρετες κατασκευές που έχουν τακτοποιηθεί με την υπογραφή κάποιου Μηχανικού.
Σημαντικό στοιχείο που κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί είναι και η ευθύνη του εμπλεκόμενου Ιδιώτη Ελεγκτή Δόμησης, ο οποίος πλέον είναι ηλεκτρονικά καταχωρημένος με “όνομα και διεύθυνση”, σε αντίθεση με την “απρόσωπη” δημόσια Πολεοδομία του παρελθόντος που τυπικά ήλεγχε τις εκδιδόμενες άδειες δόμησης.
Είναι γνωστό πως η οικονομικά ανήμπορη Πολιτεία δεν μπορεί πάντα να συνδράμει με επάρκεια και ο εκάστοτε Ιδιοκτήτης, που μπορεί να είναι διαφορετικός από εκείνον που αρχικά είχε χρηματοδοτήσει την κατασκευή ή είχε μεριμνήσει για τη νομιμοποίησή της, ευλόγως θα στρέφεται κατά του υπεύθυνου Μηχανικού όχι μόνο για την αποζημίωση των άμεσων ζημιών που υπέστη αλλά και των έμμεσων χρηματικών απωλειών λόγω μετεγκατάστασης ή λόγω απώλειας εσόδων από ενοικίαση. Είναι δε περιττό να γίνει αναφορά στην ψυχική ταλαιπωρία του Μηχανικού στην περίπτωση που υπάρχουν σωματικές βλάβες ανθρώπων ή θύματα και αυτεπάγγελτα ο Εισαγγελέας τον “εγκαλεί”, για ποινικό αδίκημα, όπως λέγεται, για πρόκληση σωματικών βλαβών ή θάνατο από δόλο ή βαριά αμέλεια!
Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης
Οι Έλληνες Μηχανικοί έχουν αναμφισβήτητα την απαραίτητη τεχνική επάρκεια για να μπορούν να αναλαμβάνουν τις επαγγελματικές ευθύνες για λάθη ή παραλείψεις τους, που ούτως ή άλλως τους βαραίνουν στην πράξη.
Πέρα από τις τυχόν Ποινική Ευθύνη υπάρχει και η Αστική Ευθύνη, η οποία σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, ασφαλίζεται. Γιατί, τα εξ αμελείας λάθη και οι παραλείψεις είναι ανθρώπινες αδυναμίες που μπορεί να δημιουργήσουν αστοχίες ή και ατυχήματα με ζημιογόνες συνέπειες. Οι συνέπειες αυτές, που μπορεί να είναι δυσβάσταχτες για τον εκάστοτε υπαίτιο ή φερόμενο ως υπαίτιο Μηχανικό, πρέπει να αποζημιώνονται από Ασφαλιστική Εταιρεία.
Είναι καιρός, στο πλαίσιο των σύγχρονων μεταρρυθμιστικών εξελίξεων που προαναφέρθηκαν που πολύ σωστά προωθεί του ΤΕΕ και που φαίνεται να ενδιαφέρουν την Κυβέρνηση, να θεσπιστεί και στη χώρα μας, η "Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης", όπως σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προς την κατεύθυνση αυτή, ο Γράφων μπορεί να συμβάλλει θετικά.